Home > Onderwijs begrippen > Zelfvertrouwen

Zelfvertrouwen

Wat is zelfvertrouwen?

Zelfvertrouwen is het vertrouwen dat je in jezelf hebt en de overtuiging dat je taken of opdrachten aankunt. Leerlingen met zelfvertrouwen hebben een positief beeld van hun eigen mogelijkheden en zijn eerder geneigd om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Ze durven fouten te maken en zien deze als onderdeel van het leerproces. Het ontwikkelen van zelfvertrouwen is belangrijk voor het functioneren en welbevinden van leerlingen. Kinderen met weinig zelfvertrouwen kunnen zich angstig of onzeker voelen, minder sociaal gedrag vertonen en op school onder hun niveau presteren. Er kan bijvoorbeeld faalangst ontstaan, of ze durven geen hulp te vragen.

Zelfvertrouwen binnen het onderwijs

Een leerling met zelfvertrouwen heeft meer motivatie, durft zelfstandig te werken en is minder afhankelijk van bevestiging van anderen. Binnen het onderwijs is het versterken van zelfvertrouwen daarom een belangrijk doel. Een veilige leeromgeving en positieve benadering vanuit de leerkracht dragen bij aan de ontwikkeling van zelfvertrouwen. Daarbij is het van belang dat leerlingen regelmatig succeservaringen opdoen, passend bij hun niveau en onderwijsbehoeften. Ook het stimuleren van een growth mindset draagt bij aan het versterken van het zelfvertrouwen van leerlingen.

Zelfvertrouwen en leerlingbegeleiding

Binnen de leerlingbegeleiding speelt zelfvertrouwen een centrale rol, vooral bij leerlingen met sociaal-emotionele problemen, gedragsproblemen of leerproblemen. Een mentor, intern begeleider of coachend docent kan bijdragen aan het versterken van het zelfvertrouwen, bijvoorbeeld door:
  • Leerlingen bewust te maken van hun kwaliteiten
  • Gerichte en positieve feedback te geven
  • Leerstrategieën aan te leren die tot succeservaringen leiden
  • Ruimte te geven voor reflectie en zelfsturing
Een positief pedagogisch klimaat waarin fouten maken mag, draagt sterk bij aan de opbouw van zelfvertrouwen.

Zelfvertrouwen binnen passend onderwijs

Binnen het passend onderwijs is het versterken van het zelfvertrouwen vaak een expliciet doel in de begeleiding van leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. Zeker wanneer er sprake is van een negatief zelfbeeld of eerdere schoolervaringen die het vertrouwen hebben geschaad, is het belangrijk om te werken aan herstel en groei.