Home > Onderwijs begrippen > Succescriteria

Succescriteria

Succescriteria zijn concrete, observeerbare aanwijzingen die laten zien of een leerling een lesdoel of leerdoel heeft behaald. Ze maken expliciet wat succes eruitziet en bieden houvast aan zowel leerling als leerkracht. Succescriteria zijn onmisbaar binnen formatief handelen.

Waarom succescriteria belangrijk zijn

Succescriteria maken het leerproces transparanter en doelgerichter. Leerlingen weten waar ze naartoe werken en kunnen hun werk toetsen aan duidelijke verwachtingen. Dit bevordert zelfevaluatie, motivatie en eigenaarschap. Leerkrachten gebruiken de criteria om gerichte feedback te geven en objectiever te beoordelen.

Kenmerken van goede succescriteria

Effectieve succescriteria zijn:
- Concreet en toetsbaar
- Aansluitend op het leerdoel en de taak
- Begrijpelijk voor leerlingen
- Gebaseerd op leerlijnen, referentieniveaus of eindtermen

Voorbeelden van succescriteria

Voor een schrijfopdracht kan een succescriterium zijn: “Je gebruikt een inleiding, kern en slot.” Bij rekenen: “Je laat je berekeningen stap voor stap zien.” Bij presentaties: “Je spreekt luid en duidelijk, en kijkt het publiek aan.” Duidelijke voorbeelden helpen leerlingen om de criteria actief toe te passen.

Succescriteria in de praktijk

Succescriteria werken het beste wanneer ze vooraf besproken of samen met leerlingen opgesteld worden. Zo ontstaat meer betrokkenheid en begrip. Combineer ze met formatieve evaluatie, rubrics of checklists voor optimale inzet.

Succescriteria zijn krachtige hulpmiddelen om leren zichtbaar, haalbaar en sturend te maken. Ze versterken het leerproces én de professionele rol van de leerkracht.