Home > Onderwijs begrippen > Sociaal-emotionele ontwikkeling
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Wat is sociaal-emotionele ontwikkeling?
De sociaal-emotionele ontwikkeling verwijst naar het vermogen van een kind of jongere om gevoelens te herkennen, te uiten en te reguleren, én om op een adequate manier om te gaan met anderen. Het gaat daarbij om het ontwikkelen van zelfinzicht, empathie, verantwoordelijkheidsgevoel, sociale vaardigheden en moreel besef. Deze ontwikkeling begint al op jonge leeftijd en loopt door tot in de adolescentie. Factoren als hechting, opvoeding, onderwijs, levenservaringen en temperament spelen hierbij een grote rol.Het belang in het onderwijs
De sociaal-emotionele ontwikkeling vormt, samen met de cognitieve ontwikkeling, een essentieel fundament voor leren en functioneren op school. Leerlingen die sociaal-emotioneel in balans zijn, voelen zich veiliger, hebben meer veerkracht en presteren over het algemeen beter. Een positief pedagogisch klimaat en goede relaties met leerkrachten en medeleerlingen dragen sterk bij aan deze ontwikkeling. Ook het stimuleren van welbevinden en het versterken van het zelfbeeld zijn belangrijke pijlers.Sociaal-emotionele ontwikkeling binnen leerlingbegeleiding
In het kader van leerlingbegeleiding is het ondersteunen van de sociaal-emotionele ontwikkeling een structureel aandachtspunt. Zeker voor leerlingen die op dit vlak moeite ervaren, is gerichte begeleiding cruciaal. Dit kan bijvoorbeeld bestaan uit:- Het aanleren van sociale vaardigheden in kleine groepjes
- Gesprekken met de intern begeleider of mentor
- Het gebruik van een ontwikkelingsperspectief voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften
- Structurele aandacht voor groepsvorming en klasdynamiek
Passend onderwijs en sociaal-emotionele ontwikkeling
Binnen het passend onderwijs is er veel aandacht voor de brede ontwikkeling van leerlingen. Naast cognitieve doelen wordt ook gekeken naar sociaal-emotionele groei en participatie. Dit betekent dat scholen niet alleen leerresultaten monitoren, maar ook het functioneren van leerlingen in de groep, hun emotioneel welbevinden en sociale betrokkenheid.Hoe scholen kunnen bijdragen
Scholen kunnen op diverse manieren bijdragen aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen:- Gerichte inzet van sociaal-emotionele lesmethoden
- Actief burgerschap en persoonsvorming
- Positieve feedback en het stimuleren van growth mindset
- Samenwerking met ouders en zorgprofessionals, zoals een zorgcoördinator of orthopedagoog