Home > Onderwijs begrippen > Normgericht toetsen

Normgericht toetsen

Normgericht toetsen is een toetsvorm waarbij de prestaties van een leerling worden vergeleken met die van een grotere groep, meestal een landelijk of schoolbreed gemiddelde. In plaats van te kijken naar wat een leerling zelf beheerst, ligt de focus op de relatieve score ten opzichte van leeftijdsgenoten. Deze manier van toetsen wordt vaak gebruikt bij summatief toetsen, zoals bij de doorstroomtoets.

Hoe werkt normgericht toetsen?

Bij een normgerichte toets wordt het toetsresultaat geïnterpreteerd op basis van een vooraf vastgestelde normgroep. De scores van leerlingen worden vaak uitgedrukt in percentielen, niveaus of andere relatieve maten. Dit maakt het mogelijk om uitspraken te doen over de positie van een leerling binnen de populatie.

Voor- en nadelen

Normgericht toetsen kan nuttig zijn om zicht te krijgen op de prestaties van een leerling ten opzichte van het gemiddelde. Het biedt aanknopingspunten voor selectie, plaatsing of doorstroming. Tegelijkertijd zegt het minder over wat een leerling precies wél of nog niet beheerst. Voor doelgerichte feedback is criteriumgericht toetsen vaak geschikter.

Normgericht versus formatief werken

Normgericht toetsen staat haaks op Assessment for Learning en formatief toetsen, waar de nadruk ligt op groei, inzicht en begeleiding. Normtoetsen bieden wel waardevolle informatie op schoolniveau, bijvoorbeeld voor kwaliteitszorg en beleidskeuzes.

Toepassing in de onderwijspraktijk

Normgerichte toetsen komen vooral voor in het primair en voortgezet onderwijs bij landelijke toetsen en selectieprocedures. Het is belangrijk dat leerkrachten bij de interpretatie van deze toetsen ook andere informatie meenemen, zoals observaties, portfolio’s of succescriteria.

Normgericht toetsen geeft een beeld van de relatieve positie van leerlingen. Het is waardevol binnen een breder toetsbeleid, mits gecombineerd met leerlinggerichte en formatieve vormen van toetsing.